آیه ۱۰ سوره حجرات را «آیه اخوّت» نامیده اند؛[۱] زیرا مؤمنان را برادر دینى یکدیگر دانسته و به ایجاد صلح و سازش میان آنان سفارش کرده است:
«إِنَّمَا المُؤمِنونَ إِخوَهٌ فَأَصلِحوا بَینَ أخوَیکُم وَاتَّقوااللَّهَ لَعلّکُم تُرحَمون»
جز این نیست که همه مؤمنان با هم برادرند؛ بنابراین [در همه نزاع ها و اختلافات] میان برادرانتان صلح و آشتی برقرار کنید، و از خدا پروا نمایید که مورد رحمت قرار گیرید.
طرح برادری و اخوّت و بکارگیرى این واژه، از ابتکارات اسلام است. به نقل ابن عباس، پیامبر صلى الله علیه وآله در پى نزول این آیه، بین مسلمانان به قدر منزلتشان پیوند برادرى برقرار ساخت؛ سلمان با ابوذر، طلحه با زبیر، ابوبکر با عمر و…؛ آنگاه حضرت على علیه‌السلام را برادر خود قرار داد و فرمود: تو برادر منى و من برادر تو هستم.[۲]
مسلمانان در آغاز بر اساس همین برادرى، حتى از یکدیگر ارث مى بردند.[۳] پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله بعد از تلاوت این آیه فرمودند: خون مسلمانان با هم برابر است و اگر یکى از آنان به کسى پناه یا امان داد، دیگران باید به آن تعهّد پایبند باشند و همه در برابر دشمن مشترک، بسیج شوند.[۴]
پانویس
تفسیر قمى، ج ۱، ص ۳۰۷؛ بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۳۷.
تفسیر اثنى عشرى، ج ۱۲، ص ۱۸۶.
تفسیر قمى، ج ۱، ص ۳۰۷؛ مجمع البیان، ج ۴، ص ۸۶۵.
تفسیر نمونه.
منابع
دائره المعارف قرآن کریم، علی خراسانی، ج۱، ص۳۶۷.
ثبت دیدگاه