شب قدر از شب های مقدس و متبرک اسلامی است. خداوند در قرآن مجید از آن به بزرگی یاد کرده و سوره ای نیز به نام «سوره قدر» نازل فرموده است. در تمام سال، شبی به خوبی و فضیلت شب قدر نمی رسد. این شب، شب نزول قرآن، شب فرود آمدن ملائکه و روح نیز نام گرفته است. عبادت در شب قدر برتر از عبادت هزار ماه است. در این شب، مقدرات یک سال انسان ها و روزی ها، عمرها و امور دیگر مشخص می شود. ملائکه در این شب بر زمین فرود می آیند، نزد امام زمان (عج) می روند و آنچه را برای بندگان مقدر شده بر ایشان عرضه می دارند. شب زنده داری و تلاوت قرآن و مناجات و عبادت در این شب، بسیار توصیه و تأکید شده است.
شب قدر شب زاری و سبک شدن روح از بار گناهان و رهایی از دوزخ است، فرصتی دوباره برای اظهار شرمساری و پشیمانی از گذشته ها است. مبادا این فرصت را از دست دهیم و در این شب روحانی، از امور معنوی غافل شویم. مبادا شب قدر بگذرد و ما همچنان غرق در ناپاکی ها باقی بمانیم و خود را از عمق منجلاب به معراج پاکی و وارستگی نرسانیم. مبادا شبِ نماز و تلاوت بگذرد و ما از برکات این لحظه های شکوهمند و شیرین بی بهره بمانیم. در شب قدر که شب زنده داری می کنیم، خداوند نام ما را در گروه نیک بختان ثبت می کند و آتش جهنم را بر ما حرام می سازد. آیا توفیقی بالاتر از این هست که آتش جهنم بر ما حرام شود و به خدا نزدیک تر شویم؟
دعاهای شبهای رمضان مجموعه ای است روشنی بخش که با تکرار تلاوت آنها، آموزش های آن ها به صورت هدف هایی برای ما در می آیند. پس هنگام خواندن این ادعیه شایسته و بهتر است مفهوم آنها را نیز همواره مدنظر داشته باشیم و با تلاش و کوشش به سوی این هدف های مطرح شده در دعاها گام برداریم.
منابع کهن موجود درباره شب قدر
در کتاب های فراوانی نیز بر اعمال و اهمیت این شب توصیه و تاکید شده است. از جمله متون مرجع و کهن این حوزه می توان به «قاموس قرآن» نوشته سیدعلی اکبر قرشی، «تفسیر المیزان» از سیدمحمدحسین طباطبایی، «انسان و سرنوشت» تالیف شهید مطهری، «بحار الانوار» علامه مجلسی، «اقبال الاعمال» سیدبن طاووس شامل تحقیق و تصحیح جواد قیومی اصفهانی، «الکافی» شیخ کلینی و «المراقبات» از ملکی تبریزی اشاره کرد.
کتابشناسی شب های قدر
در سال های اخیر محققان فراوانی درباره اعمال، عبادات و توصیه های این شب ها آثاری را به رشته تحریر درآوردند که برخی از آن ها عبارتند:
– تنهاتر از شب قدر: برگزیده اشعار، سرودها و نوحه های ماه مبارک رمضان/ جعفر رسول زاده (آشفته)، محمود شریفی (کمیل)/ هران: آرام دل، ۱۳۹۲
– زمزمه های عارفانه در ماه مبارک رمضان: دعاهای روز ماه مبارک – اعمال شب های قدر – دعای جوشن کبیر – دعای افتتاح/ بخط عباس شاه قلعه ای/ تهران : نشر انسان برتر، ۱۳۹۲
– پ‍رت‍وی از رمضان : ۷۰ ن‍ک‍ت‍ه پیرامون رمضان – روزه – شب قدر، امام ح‍س‍ن م‍ج‍ت‍ب‍ی ، حضرت علی ع‍ل‍ی‍ه‍م ال‍س‍لام / تهیه و تنظیم محمدرضا طب‍اطب‍ائ‍ی ن‍س‍ب / تهران : ن‍ورالائ‍م‍ه (ع )، ۱۳۸۶
این کتاب، حاوی هفتاد ن‍ک‍ت‍ه پیرامون رمضان ، روزه ، شب قدر، امام ح‍س‍ن م‍ج‍ت‍ب‍ی ، حضرت علی ع‍ل‍ی‍ه ال‍س‍لام است.
– انوار محمدی/ محسن غرویان/ قم : انتشارات دارالعلم، ۱۳۹۰
– اعمال شبهای قدر / تالیف غلام حسین رضایی/ قم: رازبان، ۱۳۹۰
– شب قدر / سیدمحمد بهشتی، حسین عبدلی (ویراستار)/ بقعه / ۱۳۸۵
– شب قدر شب احیای خویشتن/ امید شهبازنژاد/ همیاران جوان/ ۱۳۸۵
– آیین شب زنده داری: اعمال و دعاهای شب های قدر/ مهدی الهی قمشه ای (مترجم)، حسین مقدسی امیری (تهیه و تنظیم)/ پیام مقدس/ ۱۳۸۹
– ضیافت الله و شب قدر: برگرفته از آثار امام خمینی(س)/ روح الله خمینی، مجید زمانپور (گردآورنده)/ زیبا / ۱۳۸۷
– اعمال روزه داران در شب و روز قدر/ اصغر محمدی همدانی/ گلزار کتاب / ۱۳۸۵
– شب قدر و استجابت دعا: از سلسله درس های حضرت آیت الله سیدمرتضی شبستری در مسجد محمدیه/ سیدمهدی شبستری / اطلاعات / ۱۳۸۶
– دعای جوشن کبیر (اعمال و ادعیه شب های قدر) به انضمام اعمال و ادعیه شب و روز عید فطر/ سیدعباس اسلامی / نشر بوستان قرآن / ۱۳۸۹
– ارتباط با خدا / سیدمحمد نعیم حسینی / دارالتفسیر / ۱۳۸۸
– بر بال ملائک / محمدرضا جعفری نیا (گردآورنده)/ نسیم کوثر / ۱۳۸۸
– پژوهشی درباره شب قدر/ سیدمرتضی حسینی، سیدمهدی حسینی/ فرهنگ قرآن /۱۳۸۷
– آن شب قدر که … / موسسه فرهنگی و هنری عاشورا (تهیه و تنظیم)/ تاسوعا/ ۱۳۹۰
– شب قدر چیست؟/ احمد ناظم، مهدی برناس صومعه سرایی/ کوثر غدیر/ ۱۳۸۱
– مدیریت زمان: ویژه شب قدر/ مهدی نیلی پور / سلسبیل / ۱۳۸۷
– شب پر حادثه و سرنوشت ساز پیرامون شب قدر / عابد / ۱۳۸۱
– آن شب قدر: خاطرات سردار رشید اسلام محمدرضا فراهانی / محسن صیفی کار / برکت کوثر / ۱۳۹۰
– دیوان قدریه: غزل های عارفانه ای پیرامون شب قدر/ محمدجواد نورمحمدی / انصارالامام المنتظر(عج) / ۱۳۸۸
– شب قدر «اعمال و فضیلت» / ناصر باقری بیدهندی / بوستان کتاب قم / ۱۳۸۵
– شب های بی قراری: گفتارهایی پیرامون شب های قدر/ سیدمحمد بنی هاشمی، ایمان روشن بین / منیر /۱۳۸۹
– سوره قدر / موسی صدر، حمید فرخیان (مترجم) / موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر/ ۱۳۸۹
– بر کرانه قدر، بارقه هائی از سوره قدر/ سیدهدایت الله طالقانی/ سابقون / ۱۳۸۲
– تفسیر سوره قدر / علی صفایی حائری/ لیله القدر / ۱۳۸۸
– شبی با آفتاب، اسرار شب قدر، تبیین عرفانی لیله القدر / عبدالعلی غفوری، مهرداد ویس کرمی/ انتظار سبز / ۱۳۸۲
– زندگانی پیامبر در بیست قصه، قصه شب قدر/ غلامرضا نوعی، عبدالتواب یوسف، صلاح بیصار (مترجم)، محمد نورباقری/ ویدا /۱۳۸۱.
ثبت دیدگاه