پالایش روح و نفس؛ از تأثیرات مثبت روزه‌داری

مؤلف کتاب «علوم نوین در اسلام» با اشاره به تأثیرات مثبت روزه‌داری بر سلامت انسان، اظهار کرد: روزه‌داری علاوه بر تأثیرات سازنده‌ای که بر پاکسازی جسم انسان دارد، موجب پالایش روح و نفس و بهبود وضعیت سلامتی می‌شود.
حجت‌الاسلام و المسلمین محمدداود نصیری الحسینی، مؤلف کتاب «علوم نوین در اسلام» در گفتگو با خبرنگار ایکنا درباره تأثیرات مثبت روزه‌داری بر سلامت انسان، اظهار کرد: روزه‌داری علاوه بر تأثیرات سازنده‌ای که بر پاکسازی جسم انسان دارد، موجب پالایش روح و نفس می‌شود باعث بهبود وضعیت سلامتی نیز می‌شود.
وی با اشاره به اینکه روزه‌داری باعث بهبود وضعیت فاکتورهای بیوشیمیایی خون می‌شود، گفت: بر اساس نتایج برخی تحقیقات روزه در افراد سالم باعث کاهش کلستروم تام، تری گلیسرید، کلسترول مضر یا LDL می‌شود و کلسترول مفید HDL را افزایش می‌‌دهد.
مؤلف کتاب «علوم نوین در اسلام» که موضوع آن بررسی احکام دین اسلام از دید علوم پزشکی و بیولوژی است، بیان کرد: مطالعه دانشمندان بر روی ۴۰ فرد دیابتی نوع دو، شامل ۲۷ زن و ۱۳ مرد، نشان داد، کاهش معنی داری در وزن،BMI ، میزان کراتینین و سطح انسولین سرم بیماران در طی ماه رمضان مشاهده می‌شود و نشان داد که روزهداری برای بیماران دیابتی نوع دو زیان آور نیست. بلکه‌ در مورد بیماران‌ چاق‌ دارای‌ اثرات‌ مفید نیز است. همچنین در مقاله دیگری، بررسی بر روی ۶۰ بیمار دیابتی نشان داد، طی ماه رمضان وزن، فشار خون سیستولی، غلظت تری گلیسیرید، غلظت قند خون و شاخص توده بدنی افراد کاهش یافته است. همچنین مشخص شد که تغییرات پارامترهای بیوشیمیایی سرم در بیماران دیابتی نوع دو در نتیجه روزه‌داری، باعث کاهش عوامل خطرساز دیابت یعنی غلظت سرمی قند خون و تری گلیسیرید و شاخص توده بدنی می‌شود.
وی تأکید کرد: روزه بر سلامت روان نیز مؤثر است و پژوهشی که نتایج آن در مجله روانشناسی ایران به چاپ رسید، نشان داد مقیاس‌هایی شامل اضطراب، بی‌خوابی و افسردگی برای گروههایی که در ماه رمضان تمام روزههای خود را گرفتهاند، بهبود داشته، ولی گروههایی که اصلا روزه نگرفتهاند از کاهش سطح سلامت روان پس از ماه رمضان شاکی بودند.
نصیری‌الحسینی همچنین افزود: مطالعهای با عنوان «تأثیر روزه بر روی درد»، حاکی از آن است که هر چه به انتهای ماه رمضان نزدیک میشویم، تحمل فرد نسبت به درد نیز بیشتر می‌شود. مطالعه محققان دانشگاه پنسیلوانیا در آمریکا نیز نشان می‌دهد، گرسنگی سبب کاهش احساس دردهای مزمن در بدن می‌شود. این محققان تاثیر ۲۴ ساعت گرسنگی را بر میزان درد موش‌های آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دادند. در این آزمایش موش‌ها پس از ۲۴ ساعت گرسنگی در معرض دو نوع درد حاد و مزمن قرار گرفتند و مشخص شد در مورد درد حاد، گرسنگی هیچ تأثیری ندارد. اما در مورد درد مزمن، گرسنگی موش‌ها تأثیر چشمگیری بر کاهش میزان درد داشت.
این محقق که در کارنامه خود تألیف پنج عنوان کتاب را دارد روزه را برای قلب نیز مؤثر دانست و گفت: در پژوهش دو دانشمند عربستانی که نتایج آن در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، روزهداری به عنوان یک وسیله غیر دارویی سالم برای بهبود عوامل خطرزای قلبی عروقی معرفی شده است.
نصیری‌الحسینی در بُعد تأثیر روزه بر سیستم ایمنی بدن ادامه داد: مطالعهای که بر روی ۶۱ نفر از افراد داوطلب با بازده سنی ۲۲ تا ۳۴ سال انجام شد، نشان داد، روزه ماه رمضان تأثیر فزایندهای بر روی پاسخ ایمنی سلولی دارد و سبب افزایش کارایی این سیستم می‌شود.
نویسنده کتاب «اسلام علمی‌ترین دین بشریت» اضافه کرد، پژوهشی که نتایج آن در سال ۲۰۱۸ در نشریه Cell Stem Cell منتشر شد، نشان داد روزه بر روی عملکرد روده تأثیر مثبت دارد به گونه‌ای که موجب افزایش بازسازی بافت‌های آسیب دیده و مقابله بهتر با عفونت‌ها و سلول‌های سرطانی می‌شود.
وی با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) فرمود «سه چیز فراموشى را از بین مى‌برد و حافظه مى‌آورد تلاوت قرآن، مسواک زدن و روزه»، گفت: بر طبق تحقیقات دانشمندان که نتایج آن در خبرگزاری دیلی میل منتشر شد، روزه‌داری و گرسنگی گاه‌به‌گاه منجر به تقویت قدرت مغز می‌شود.
مؤلف کتاب ابصار تصریح کرد: روزه بر میل جنسی نامتعارف نیز مؤثر بوده به طوری که نتایج بدست آمده حاکی از آن است، کاهش بارزی در میزان خودارضایی، تفکر پیرامون عمل مقاربت، مسائل جنسی و چشمچرانی، طی ماه رمضان وجود دارد. پس بی‌جهت نیست که پیامبر اکرم(ص) فرمودند «اى جماعت جوان! بر شما باد ازدواج. اگر نمى‌توانید، بر شما باد روزه گرفتن که روزه، مهارِ شهوت است.»
نصیری الحسینی به سایر کارکردهای مفید روزه‌داری اشاره کرد و گفت: بر طبق تحقیقات مختلف روزه به کاهش وزن کمک می‌کند، حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد، سوخت و ساز و متابولیسم بدن را افزایش داده و بر طول عمر می‌افزاید.
وی بیان کرد: گروهی از مخالفان روزه‌داری ادعا می‌کنند که این واجب الهی سبب ضعف و بروز بیماری‌های گوارشی در بدن روزه‌داران می‌شود که نتایج آن در درازمدت نمایان می‌شود. در جواب این افراد گذشته از اسناد و مدارکی که در این مصاحبه به آن اشاره کردیم، باید گفت اگر اجرای این دستور الهی به ضرر مسلمانان بود تاکنون نسل آنان منقرض شده و نمی‌توانستند هزار و ۴۰۰ سال دوام بیاورند!. همچنین عزیزانی که به دنبال منابع تحقیقات فوق الذکر هستند می‌توانند به کتاب «علوم نوین در اسلام» نوشته بنده و حسین قادری، مدیر مؤسسه ثقلین یزد، مراجعه کنند و ضمن مطالعه دقیق‌تر و مشاهده منابع با فلسفه علمی سایر احکام دین اسلام نیز آشنا شوند.