شرح دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان به قلم حسین محمدی فام نویسنده کتاب «تاآسمان» را در ادامه می خوانید؛
اَللّهُمَّ قَوِّنی فیهِ عَلی إقامَهِ أمْرِکَ وَأَذِقْنی فیهِ حَلاوَهَ ذِکْرِکَ وَ أوْزِعْنی فیهِ لِأَداءِ شُکْرِکَ بِکَرَمِکَ وَاحْفَظنی فیِهِ بِحِفْظِکَ وَ سِتْرِکَ یـا أَبْصَرَ النَّاظِریِن.
خدایا! مرا در این روز بر برپایی و انجام فرمانت قوت بخش و شیرینی یادت را بمن بچشان و به کرمت برای ادای شکر خود مهیا ساز و در این روز به حفظ و پرده پوشی ات مرا محفوظ دار ، ای بصیرترین بینایان عالم .
آنچه در این فقره دعا لازم به ذکر است، اهمیت به پا داشتن دستورات الهی است. قرآن کریم ما را به قیام برای خدا دعوت کرده است؛ آنجا که می فرماید: بگو شما را تنها به یک چیز نصیحت می‌کنم و آن این که دو نفر دو نفر، یا یک نفر یک نفر، برای خدا قیام کنید، این قیام‌کردن برای خداوند، با بر پا داشتن دستوراتش جامه عمل می پوشد.
زمانی انسان، عملی را انجام می‌دهد و گاهی عملی را برپا می‌دارد. علما بین این دو تفاوت بسیاری قائلند؛ مانند خواندن نماز و یا بر پا داشتن نماز. می‌توان این دو را دو درجه یا دو مرحله متفاوت از یک عمل دانست. انسان باید تلاش کند تا از نماز خواندن به اقامه صلوه برسد. قرآن هم ما را به برپا داشتن یا اقامه نماز که ستون دین است، دستور می‌دهد و در آیات مختلفی کلمه اقام را برای صلوه به کار می‌برد. بی شک توضیح مفصّل این مفهوم در این مجال نمی گنجد.
در ادامه دعا می‌خوانیم : بارالها! شیرینی ذکرت را در این روز به من بچشان.
یاد خدا شیرین است همان‌طور که معرفت، محبت، عشق و نزدیکی و ایمان به او نیز شیرین است. در ادعیه گوناگونی که از اهل‌بیت (ع) به ما رسیده، گاهی شیرینی محبت، گاهی شیرینی معرفت، زمانی حلاوت ایمان و در بیانی حلاوت یاد خدا مسألت شده است. قرآن نیز ما را به ذکر یاد خدا ترغیب می‌کند. در آیه‌ای می‌فرماید: … واذْکرُوااللهَ کثیراً لَعَلَّکُمْ تُفْلِحونَ[۱] ؛ خدا را بسیار یاد کنید شاید که رستگار شوید. و در آیه‌ای دیگر اهل ایمان را از سایرین جدا می‌کند و صفت یاد خدا را برای آنان بر شمرده و می‌فرماید: اِلَّاالذیِنَ امَنُوا وَ عَمِلُوا الصالِحات وَاذکُروالله کَثیرا[۲] ؛ مگر آنان که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند و خداوند را بسیار یاد کردند.
در آیه۴۱ سوره مبارکه احزاب هم به طور صریح و با لحن دستور، ما را به فراوان یاد کردن خدا امر می‌فرماید: یا اَیُّها الَّذیِنَ امَنُوا اذْکُروا اللهَ کَثیِراَ[۳] ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! خداوند را بسیار یاد کنید.
با تدبّر در قرآن کریم درمی‌یابیم که باید مشغول ذکر الهی و غرق در یاد خدا بوده و به طور فراوان و در تمام آنات و ساعت‌ها مشغول ذکر او باشیم.
سفارش به یاد خدا در روایات نیز به طور گسترده آمده است. تنها به چند روایت در این خصوص اشاره می‌کنیم تا اهمیت موضوع بر کسی پوشیده نماند:
امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرماید: خوشا به حال کسی که لب فرو بندد، مگر از یاد خدا.[۴]
ایشان در حدیث دیگری نیز فرموده است: یاد کردن خدا لذّت محبّان است.[۵]
همچنین در دو بیان نورانی می‌فرماید: یاد خدا کردن، خوبی پرهیزکاران است.[۶]
یاد خدا شادی هر تقوا پیشه‌ای و لذّت هر اهل یقینی است.[۷]
در فراز دیگری از دعای روز چهارم ماه مبارک رمضان می‌گوییم: بار پروردگارا! در این روز مرا توفیق شکرگزاری ات عطا فرما.
یکی از اموری که باید همواره انجام دهیم، شکر خداوند است. در بیشتر دعاها در کنار سفارش به ذکر، توصیه به شکر شده است. به عنوان مثال، در دعای کمیل می‌خوانیم: … وَ اَنْ توزِعَنیِ شُکْرَکَ وَ اَنْ تُلْهِمَنی ذِکْرَکَ[۸] ؛ شکر و سپاسگزاری‌ات را روزی من کن و یاد خود را بر من الهام بفرما…
در این دعای شریف نیز پس از ذکر صحبت از شکر شده است. در همین رابطه با ذکر چند روایت ، بحث را به پایان می‌بریم.
امام صادق (ع) فرمودند: شکر نعمت‌های الهی با دوری از گناهان است و تمام شکر، گفتن این جمله است: اَلْحَمْدُلِلَّه رَبِّ الْعالَمیِن[۹]
ایشان در کلام نورانی دیگری فرموده اند: هرکس هنگام صبح چهار مرتبه بگوید اَلْحَمْدُلِلَّه رَبِّ الْعالَمیِن شکر آن روز را ادا کرده است و اگر این ذکر را هنگام غروب نیز چهار بار بگوید، شکر آن شب را ادا کرده است.[۱۰]
در حدیث دیگری، امام علی (ع) فرمودند: شکر نعمت موجب زیادی آن می‌شود.[۱۱]
پیامبر اکرم (ص) در بیان ارزشمندشان ایمان را دو قسم معرفی و فرمودند: ایمان دو قسم است، نیمی از آن صبر و نیمی از آن شکر است.[۱۲]
[۱] سوره مبارکه انفال ، آیه ۴۵
[۲] سوره مبارکه شعراء ، آیه ۲۲۷
[۳] سوره مبارکه احزاب ، آیه۴۱
[۴] غرر الحکم، ح ۵۹۳۶
[۵] همان ، ح۶۷۱
[۶] همان، ح۵۱۶۳
[۷] همان ، ح ۵۱۷۴
[۸] مفاتیح الجنان، ص۱۰۲
[۹] اصول کافی، ج ۲، ص۹۵
[۱۰] وسائل الشیعه، ج ۷، ص۱۷۲
[۱۱] غررالحکم، ح ۶۱۸۲
[۱۲] ثواب الاعمال، ص۲۹
ثبت دیدگاه