شرح دعای روز دوم ماه مبارک رمضان به قلم حسین محمدی فام نویسنده کتاب «تاآسمان» را در ادامه می خوانید؛
اللّهُمَّ قَرِّبْنی فیهِ اِلی مَرْضاتِکَ وَ جَنِّبْنی فیهِ مِنْ سَخَطِکَ و نَقِماتِکَ وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِقِرائَهِ آیاتِکَ بِرحْمَتِکَ یا أَرْحَمَ الرَّاحِمین.
خدایا! مرا در این روز به خشنودیت نزدیک ساز و از خشم وعذابهایت دور ساز و در این روز مرا به قرائت آیات کتابت موفق گردان به حق رحمتت ای مهربانترین مهربانان.
در قسمت اول دعای روز دوم ماه مبارک رمضان، نزدیکی به خشنودی خدا و دوری از خشم او را مسألت می‌کنیم.
هر کس که به سوی رضایت خداوند حرکت کند، مسلماً از خشم او دور می‌شود و هر که از خشنودی و رضایت خداوند فاصله بگیرد، حتماً به طرف خشم الهی در حرکت است؛ زیرا این دو با هم رابطه متقابل دارند. لذا در دعایی که پس از یکی از نمازهای مستحبی شب نیمه‌شعبان وارد شده، این چنین آمده است: “اَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عِقابِکَ وَ اَعُوذُ بِرِضاکَ مِنْ سَخَطِکَ…[۱]؛ خدایا! از مجازاتت به بخشش تو از خشمت به خشنودی تو پناه می‌برم”.
البته جلب رضایت خدا و اجتناب از خشم او با انجام دستورات الهی و ترک معاصی امکان‌پذیر است. در واقع این دعا زمانی به موضع اجابت مقرون می‌شود که در کنار خواندن چنین دعایی در مرحله عمل هم به گونه‌ای باشیم که اعمال ما در مسیر کسب رضایت خداوند و دوری از خشم او باشد. نقل است هنگامی که امام صادق (ع) برای اقامه نماز از منزل به سوی مسجد حرکت می‌کردند این دعا را می‌خواندند: “… خَرَجْتُ ابْتِغاءَ رِضوانِکَ واجْتِنابَ سَخَطِکَ[۲] ؛ خدایا! برای کسب خشنودی تو و دوری از خشمت خارج شدم” و این بیان نورانی نشان می‌دهد که یکی از مصادیق این دعا، اقامه نماز است.
اینک به بیان مختصر چند نمونه از مصادیق رضا و سخط الهی در کلام حضرات معصومین(ع) می‌پردازیم:
امام باقر(ع) فرمودند: “خشنودی خداوند بلندمرتبه در اطاعت از امام، پس از کسب معرفت اوست”.[۳]
در حدیث دیگری نیز امیرالمومنین علی (ع) فرمودند: “نشانه رضایت خداوند از بنده، رضایت بنده به تمام مقدرات خداوند است؛ چه آن مقدرات خوشایند بنده باشند و چه ناخوشایند”.[۴]
حضرت امام حسین (ع) هم درباره رضایت خدا فرمودند: “رضایت خداوند بلندمرتبه در رضایت ما اهل‌بیت است”.[۵]
از پیامبر اکرم (ص) نیز نقل شده که فرمودند: “هر که شب را صبح کند در حالی که در قلبش خیانت و نیرنگی نسبت به برادر مسلمانش داشته باشد، آن شب را در خشم خداوند صبح کرده است”.[۶]
روایتی دیگر از حضرت امیر(ع) نقل شده که فرمودند: “بنده‌ای که بغض ما را در دل داشته باشد، خداوند بر او خشم می‌نماید”.[۷]
کلام نورانی پیامبر اسلام(ص) نیز به ذکر مصادیق رضایت و خشم الهی اشاره دارد آن جا که فرمودند: “رضایت خدا در رضایت پدر و مادر و خشم خداوند در خشم آنهاست.”[۸]
در بخش دیگر دعای روز دوم ماه مبارک رمضان از خداوند می‌خواهیم توفیق تلاوت آیات قرآن را نصیب ما گرداند.
در قرآن کریم و روایات مأثوره و سیره اهل‌بیت پیامبر (ص) مطالب فراوانی درباره آثار، فواید و ثواب تلاوت قرآن و آداب آن ذکر شده است که به نمونه‌هایی از آنها که بیشتر به آداب تلاوت اشاره دارند می‌پردازیم:
آداب تلاوت قرآن از زبان قرآن:
قرآن کریم می فرماید: “فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ[۹] ؛ هر چه می‌توانید قرآن تلاوت کنید. “
“وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِیلًا[۱۰]؛ قرآن را آرام و شمرده و با دقت و تأمل بخوان. “
“فَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ[۱۱] ؛ هر گاه قرآن تلاوت کردی، از شیطان رانده شده به خداوند پناه ببر. “
آداب تلاوت قرآن در روایات:
رسول خدا (ص) فرمودند: هیچ چیز بر شیطان دشوارتر از تلاوت قرآن از روی آن نیست.[۱۲]
امام صادق (ص) در روایتی فرمودند: هر کس قرآن را بخواند، بی‌نیاز می‌شود و پس از آن، دیگر نیازی پیدا نمی‌کند[۱۳].
پیامبر اکرم (ص) در بیان آداب تلاوت کلام الهی فرمودند: دهان‌های شما گذرگاه قرآن است، پس آنها را با مسواک‌زدن خوش‌بو کنید. [۱۴]
امام علی (ع) در توصیف پرهیزکاران فرمودند: پرهیزکاران کسانی هستند که … آیات قرآن را در دل شب با تأمل و شمرده شمرده می‌خوانند و جان‌هایشان را با خواندن آن اندوهناک می‌کنند و داروی دردها و بیماری‌های خود را از آن می‌جویند.[۱۵]
همچنین امیرالمؤمنین(ع) در بیان نورانی دیگری فرمودند: بدانید که در قرآن‌خواندن بدون تدبّر خیری نیست.[۱۶]
پیامبر خدا (ص) به کسانی که قرآن کریم را با تدبر قرائت می کنند این گونه بشارت می دهند: هیچ دیده‌ای نیست که از خواندن قرآن اشکش سرازیر شود، مگر آن که روز قیامت روشن خواهد شد.[۱۷]
و در جای دیگری فرمودند: نگرانی من از این است که شما دین را سبک سازید … و قرآن را با ساز و آواز بخوانید![۱۸]
۱- الکافی ،ج ۳، ص۴۶۹
۲- مستدرک الوسائل، ج ۳، ص۴۳۷
۳- الکافی، ج۱، ص۱۸۵
۴- غرر الحکم، ص۱۰۴
۵- بحارالانوار، ج ۴۴، ص۳۶۷
۶- من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۵
۷- بحار الانوار، ج ۲۷، ص۱۷۹
۸- مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص۲۸۶
۹- سوره مبارکه مزمل ، آیه ۲۰
۱۰- سوره مبارکه مزمل ، آیه ۴
۱۱- سوره مبارکه نحل ، آیه ۹۸
۱۲- ثواب‌الاعمال، ص ۶۸
۱۳- همان، ص ۶۷
۱۴- میزان‌الحکمه ، ح ۱۶۶۸۴
۱۵- همان، ح ۱۶۶۹۲
۱۶- همان، ح ۱۶۶۹۵
۱۷- کنزالعمال، ح ۲۸۲۴
۱۸- بحار الانوار، ج ۹۲، ص۱۹۴
ثبت دیدگاه