اگر سؤال شود: چرا روزه در ماه رمضان واجب شده نه ماههاى دیگر؟ در جواب گفته مىشود: بهخاطر اینکه ماه رمضان ماهی است که خداوند متعال در این ماه قرآن را نازل فرموده و بین حقّ و باطل تفرقه انداخته است.
محدث عالیقدر شیخ صدوق بهروایت از فضلبن شاذان (از یاران خاص امام رضا) پاسخ امام رضا علیه السلام را به سه سؤال درباره ماه رمضان بدین شرح مطرح میکند:
اگر سؤال شود چرا مردم به روزه گرفتن امر شدهاند؟ در جواب گفته مىشود: تا درد گرسنگى و تشنگى را بیابند و درک نمایند و با درک این درد، بر فقر و نیاز خود در آخرت استدلال کنند، و بدین وسیله روزهدار خاشع و ذلیل و خاکسار و در ضمن بهخاطر آنچه از ناحیه گرسنگى و تشنگى به وى متوجّه مىگردد، صاحب اجر و عارف و صابر گردد، و در نتیجه مستحقّ ثواب مىشود. مضافاً به این که روزه، شخص را از شهوات و امیال نفسانى حفظ و نگهدارى مىکند. و روزه در دنیا براى روزه داران واعظى بوده و راضى کننده ایشان است بر ادای تکالیف و در آخرت دلیل و راهنما (بر بهشت) مىباشد. و بدین وسیله روزهدار سختى گرسنگى و تشنگى بر اهل فقر و مسکنت را نیز در دنیا لمس مىکند و این باعث مىگردد که آنچه را حقوق مالى و طلب فقرا از او هست، بپردازد.
اگر سؤال شود: چرا روزه در ماه رمضان واجب شده نه ماههاى دیگر؟ در جواب گفته مىشود: بهخاطر اینکه ماه رمضان ماهی است که خداوند متعال در این ماه قرآن را نازل فرموده و بین حقّ و باطل تفرقه انداخته، چنان که خود در قرآن فرموده: «شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ، هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ»، (ماه رمضان [همان ماه] است که در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، [کتابى] که مردم را راهبر، و [متضمّن] دلایل آشکار هدایت، و [میزان] تشخیص حق از باطل است.) و در این ماه حضرت محمّد صلّى اللَّه علیه و آله به نبوّت برانگیخته شد. و در این ماه لیله القدر مىباشد که از هزار ماه بهتر بوده و در آن هر فرمان حکیم، تفریق و توزیع مىگردد و آن ابتدای سال بوده و آنچه از خیر و شرّ، ضرر و منفعت، روزى و مرگ است در آن براى انسان مقرّر مىشود، و از این جهت به آن لیله القدر مىگویند.
اگر سؤال شود: چرا مردم فقط به روزه ماه رمضان امر شدهاند نه به کمتر و نه به بیشتر از آن؟ در جواب گفته مىشود: این متناسب با نیرو و توان بندگان بوده اعمّ از قوى و ضعیف، و همگان تا این اندازه با هم مشترک هستند و حقّ ــ عزّ و جلّ ــ واجبات را بر اساس اغلب اشیا و توان عمومی منظور مىدارد، سپس به اهل ضعف تخفیف داده و آنها را مرخّص مىنماید، چنانچه اهل قوّه و آنان را که توان دارند ترغیب در اضافه بر آن مىنماید و اگر بر کمتر از آن صلاحیّت داشته باشند، البته تکلیف را در حقشان کاهش داده، همان طورى که اگر محتاج به بیش از آن باشند، تکلیف را نسبت به آنها افزایش مىدهد.
منبع: علل الشرایع ج۱ ص۲۵۶ و عیون الاخبار ج۲ ص۱۱۶
ثبت دیدگاه