رمضان ماهی مبارک است که خدای مهربان آن را برای دریافت انواع جوایز مادی و معنوی، پاک شدن گناهان انسان‌ها و تقرب آنها در بین ماه‌های سال قرار داده است.
خداوند متعال، برای پاک شدن گناهان انسان‌ها و تقرب آنها، در میان سال ماه رمضان را قرار داده است که در این ماه بندگان خدا مهمان خداوند کریم هستند و خداوند کریم در این ماه انواع جوایز مادی و معنوی به روزه‌داران و نمازگزاران کرامت می‌فرماید.
هرچه‌قدر ما نسبت به ماه مهمانی خدا معرفت داشته باشیم می‌توانیم از آن بهره بیشتری ببریم.
خداوند متعال در آیه ۱۸۵ سوره بقره با این مضمون «شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِیَ أُنزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَبَیِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ فَمَن شَهِدَ مِنکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ وَمَن کَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّهٌ مِّنْ أَیَّامٍ أُخَرَ یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَلِتُکْمِلُواْ الْعِدَّهَ وَلِتُکَبِّرُواْ اللّهَ عَلَى مَا هَدَاکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ» فرموده است: «ماه رمضان همان ماه است که در آن قرآن فرو فرستاده شده است کتابى که مردم را راهبر و متضمن دلایل آشکار هدایت و میزان تشخیص حق از باطل است پس هر کس از شما این ماه را درک کند باید آن را روزه بدارد و کسى که بیمار یا در سفر است باید به شماره آن تعدادى از روزهاى دیگر را روزه بدارد خدا براى شما آسانى می‌خواهد و براى شما دشوارى نمىخواهد تا شماره مقرر را تکمیل کنید و خدا را به پاس آنکه رهنمونی‌تان کرده است به بزرگى بستایید و باشد که شکرگزارى کنید.»
در این آیه شریفه هدف از روزه، رسیدن به تقوا ذکر شده است. خداوند متعال با وجوب روزه اراده فرموده تا نفس عبادت‌کنندگان تربیت و تهذیب شود.
مسلمانان با روزه گرفتن، تمرین مبارزه با نفس مى‌نمایند و به جنگ شهوات و لذات افسار گسیخته مى‌روند. از طرفى برنامه انسان در غیر ماه روزه انسان را به خوردن و خوابیدن و سستى وا مى‌دارد ولى روزه رمضان این سستى‌ها را از بین مى‌برد.
رمضان، ماه خدا و میهمانی خدا، ماه بهار قرآن، ماه لیله‌القدر و پاکی و تعالی انسان و ماه برکت، رحمت، مغفرت، توبه، انابه، صبر و مواسات و ماه تقوا و طهارت و رهایی از شر نفس و به خدا پیوستن است.
رمضان، ماه علی(ع) آن مقتدای عدالت و انسانیت است که نماز خون و شهادت در محراب عشق را برای اولین‌بار به یادگار گذاشت. یکی از مهمترین برنامه‌های ماه مبارک رمضان، اهمیت دادن به قرآن کریم در این ماه است. از طرفی قرآن کریم در این ماه و در شب قدر بر پیامبراکرم(ص) در آسمان چهارم به نام «بیت‌المعمور» نازل شده است و از طرفی قرآن کریم مهمترین کتاب آسمانی و جامع تمام قوانین الهی و عامل سعادت و هدایت انسان‌هاست. بنابراین شاید بتوان گفت که اصلاً هدف اصلی ماه مبارک رمضان، توجه بشریت به قرآن کریم است و روزه و ریاضت‌های دیگر در این ماه مقدمه‌ای برای انس و آشنایی بیشتر با قرآن کریم است.
بنابراین، جایگاه قرآن کریم در این ماه از همه مهمتر است و باید مسلمانان با استفاده از آموزه‌های قرآن کریم در این ماه، سکوی پرشی برای رسیدن به معرفت الله پیدا کنند و استفاده از قرآن کریم را فقط منحصر در این ماه نکنند. خداوند سبحان با وجوب روزه اراده فرموده تا نفس عبادت‌کنندگان تربیت و تهذیب شود. مسلمانان با روزه گرفتن، تمرین مبارزه با نفس مى‌کنند. با روزه به جنگ شهوات و لذات افسار گسیخته مى‌روند.
از طرفى برنامه انسان در غیر ماه روزه انسان را به خوردن و خوابیدن و سستى وامى‌دارد ولى روزه رمضان این سستى‌ها را از بین مى‌برد چراکه به هنگام روزه نه تنها از خوردن و آشامیدن و امور جنسى خوددارى مى‌شود بلکه اخلاق انسان هم باید روزه بگیرد و خوددار باشد. حضرت امام صادق(ع) فرموده است: «خداوند سبحان روزه را براى ایجاد مساوات بین فقیر و پولدار واجب نمود زیرا پولدار هیچ‌گاه دچار گرسنگى و بى‌پولى نمى‌شود تا بر فقیر رحم کند چون هر موقع گرسنه شود غذا برایش آماده است. پس خداوند سبحان اراده کرد تا بین مخلوقاتش تساوى قرار دهد و پولدار هم مزه گرسنگى و درد را بچشد تا بر فقیر و گرسنه رحم کند.»
پیامبراسلام(ص) فرموده است: «اگر بنده خدا می‌دانست که در ماه رمضان چه برکتى وجود دارد دوست مى‌داشت که تمام سال، رمضان باشد» و نیز امام رضا(ع) فرمود: «هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل این است که در ماه‌هاى دیگر تمام قرآن را بخواند» و نیز از امام علی(ع) نقل است که فرمود: «شما به راستى نمى‌دانید که رمضان چیست و چه فضائلى در او نهفته است» این در حالی است که رسول اکرم(ص) فرموده است: «روزه عامل باز دارنده است پس هر گاه روزه گرفتید. فریاد و پرخاش نکنید، اگر کسى به شما دشنام داد یا به جنگش برخاست بگوید من روزه‌ام.» بنابراین، نتیجه روزه می‌تواند رسیدن به تقوا که از مهمترین درجات مؤمنین است، باشد.
همچنین، امام رضا(ع) فرموده است: «براى این روزه در رمضان واجب شد زیرا این ماه نزول قرآن است و شب قدر که افضل از هزار ماه است در این ماه قرار دارد و براى این یک ماه روزه واجب شده زیرا همه مى‌توانند یک ماه را روزه بگیرند» و امام محمدباقر(ع) فرمود: اسلام بر پنج چیز استوار است، بر نماز و زکات حج و روزه و ولایت» و نیز امام علی(ع) فرموده است: «خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید»، پیامبراکرم(ص) نیز فرمود: «برای هر چیزی زکاتی است و زکات بدن‌ها روزه است» و امام رضا(ع) نیز فرمود: «مردم به انجام روزه امر شده‌اند تا درد گرسنگی و تشنگی را بفهمند و به‌واسطه آن فقر و بیچارگی آخرت را بیابند.
منابع:
قرآن کریم
نهج‌البلاغه، حکمت ۲۵۲
من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۴۳، ح ۱
وسائل الشیعه، ج ۴، ص ۴، ح ۵
علل الشرایع، ص ۱۰
الکافی، ج ۴، ص ۶۲، ح ۳
حجت‌الاسلام محمد امیری، کارشناس دینی
ثبت دیدگاه