مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به دعای وداع امام سجاد(ع) با ماه رمضان، گفت: امام سجاد(ع) در این دعا فراق و دوری ماه رمضان را دردناک دانسته و این امر نشان از عظمت فرصت ماه رمضان است.
حجتالاسلام مهدی نظری، مدرس حوزه و دانشگاه در گفتوگو با ایکنا از لرستان، در شرح دعای امام سجاد(ع) در وداع با ماه مبارک رمضان، با اشاره به اینکه امام سجاد(ع) عید فطر را عید اولیاءالله میداند، اظهار کرد: در صحیفه سجادیه دعایی درباره مقام دعا و وداع ماه مبارک رمضان وجود دارد که در مقدمه آن حضرت کلیات نعمتهای الهی را میشمارد و اینکه بخششهای خداوند نه از روی استحقاق بلکه ابتدایی است.
وی با اشاره به اینکه در جملاتی که از امام زینالعابدین(ع) تحت عنوان دعای وداع نسبت به ماه مبارک رمضان آمده، از تعبیر «السلام علیک» بسیار استفاده شده است، اضافه کرد: ما در محاورات، هنگام برخورد سلام میکنیم و هنگامی که میخواهیم جدا شویم، میگوییم: خداحافظ، اما عربزبانان در محاورات خود به جای خداحافظ مثل هنگام برخورد، «السلام علیک» میگویند.
نظری ادامه داد: در ابتدای این دعا میخوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَهْرَ اللَّهِ الْأَکْبَرَ وَ یَا عِیدَ أَوْلِیَائِهِ الْأَعْظَمَ؛ خداحافظ، خداحافظ ای ماه بزرگ خدا و عید بزرگ اولیای خدا»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَکْرَمَ مَصْحُوبٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ وَ یَا خَیْرَ شَهْرٍ فِی الْأَیَّامِ وَ السَّاعَاتِ؛ خداحافظ ای بزرگترین همراه از میان زمانها و اوقات؛ و بهترین ماهها در ایام و ساعات»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ قَرُبَتْ فِیهِ الْآمَالُ وَ نُشِرَتْ فِیهِ الْأَعْمَالٌ؛ خداحافظ ای ماهی که آرزوهایمان در تو نزدیک شد؛ یعنی امیدمان این بود که ماه رمضان بیاید و بتوانیم خودمان را اصلاح کنیم و گرفتاریهایمان را برطرف کنیم، خداحافظ ای ماهی که اعمال نیک در تو منتشر شد؛ واقعاً هم همین بود که هر کسی در حد خودش اعمال صالح انجام میداد.»
این مدرس حوزه و دانشگاه بیان کرد: در این دعا میخوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ قَرِینٍ جَلَّ قَدْرُهُ مَوْجُوداً وَ أَفْجَعَ فِرَاقُهُ مَفْقُوداً؛ خداحافظ ای همراه من که ارزش تو بالا بود و اکنون که میروی دلم را به درد میآوری، فراق تو برای من بسیار دردناک است»، تعبیر زینالعابدین این است که فراق تو بسیار دردناک است، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ أَلِیفٍ آنَسَ مُقْبِلًا فَسَرَّ؛ خداحافظ ای مونس من، که وقتی آمدی من را خوشحال کردی»، «وَ أَوْحَشَ مُنْقَضِیاً فَمَضَی؛ و اکنون که میروی، من را به وحشت میاندازی، که بدون تو چه کنم، آن موقع خوشحال شدم، اما الآن چه؟ از دوری تو هراسانم.».
وی افزود: امام سجاد(ع) در این دعا میفرماید: خداحافظ ای همراه من که تا بودی، دل من رقیق بود و از آن سرسختیهایش، بیرون آمده بود، من در این ماه لطیف شده بودم و به سراغ خدا میرفتم، «قَلَّتْ فِیهِ الذُّنُوبُ؛ وقتی که تو آمدی، گناهانم کم شد»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ نَاصِرٍ أَعَانَ عَلَى الشَّیْطَانِ وَ صَاحِبٍ سَهَّلَ سَبِیلَ الْإِحْسَانِ؛ خداحافظ ای یاوری که کمک کردی تا من بر شیطان غلبه کنم و ای همراهی که راههای نیکی را بر من آسان کردی.»
نظری تصریح کرد: «السَّلَامُ عَلَیْکَ مَا أَکْثَرَ عُتَقَاءَ اللَّهِ فِیکَ وَ مَا أَسْعَدَ مَنْ رَعَى حُرْمَتَهُ بِکَ؛ خداحافظ ای ماهی که تعداد آزادشدگان از آتش جهنم در تو زیاد شد» این اشاره به همان روایتی است که خداوند در هر شب، به هنگام افطار هزار، هزار کس را از آتش جهنم نجات میداد؛ در شبهای جمعه هر یک ساعت، اینطور میکرد و در شب آخر ماه رمضان به مقدار تمام کسانی که در کل این ماه از آتش نجات داده است را نجات میدهد.
این مدرس حوزه و دانشگاه اظهار کرد: امام سجاد(ع) در این دعا میفرماید: ای خدا! آیا میشود که امشب ما هم یکی از این آزاد شدهها باشیم؟ سعادتمند شد کسی که حریم احترام تو را رعایت کرد، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مَا کَانَ أَمْحَاکَ لِلذُّنُوبِ وَ أَسْتَرَکَ لِأَنْوَاعِ الْعُیُوبِ؛ خداحافظ ای ماهی که گناهان را پاک کردی و محو نمودی و همه عیبها را، هر چه که بود، پوشاندی»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مَا کَانَ أَطْوَلَکَ عَلَى الْمُجْرِمِینَ وَ أَهْیَبَکَ فِی صُدُورِ الْمُؤْمِنِینَ؛ خداحافظ ای ما ، چهقدر برای گناهکاران طولانی بودی و چهقدر برای مؤمنین عظمت داشتی.»
وی تصریح کرد: تمام این جملاتی که امام زینالعابدین(ع) در این خداحافظی بیان میفرماید، گویای این مسئله است که این ماه چه ارزش و عظمتی دارد، بدانید که دارید از چه گوهر گرانبهای زمانی، خارج میشوید، شما در چه مقطع زمانی بودید که بهترین فرصتها را برای اصلاح دین و دنیایتان داشتید، خوشا به حال کسانی که استفاده کردند، خوشا به حال کسانی که قدر این زمان را دانستند، خوشا به حال آنانی که قدر این ماه رمضان را دانستند و توانستند گرههای دنیوی و اخروی خود را باز کنند.
نظری افزود: در این دعا میخوانیم «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ لَا تُنَافِسُهُ الْأَیَّامُ؛ خداحافظ اى ماهى که هیچ ماه دیگری از تو برتر نیست»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ شَهْرٍ هُوَ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ سَلَامٌ؛ خداحافظ اى ماهى که تا تو بودى، امن و سلامت بود»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ غَیْرَ کَرِیهِ الْمُصَاحَبَهِ وَ لَا ذَمِیمِ الْمُلَابَسَهِ؛ خداحافظ اى ماهی که نه در همنشینی با تو ناراحتی وجود داشت و نه بدی و ناپسندی در حضور تو بود»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ کَمَا وَفَدْتَ عَلَیْنَا بِالْبَرَکَاتِ وَ غَسَلْتَ عَنَّا دَنَسَ الْخَطِیئَاتِ» ما هم در بعضی موارد برای خداحافظی میگوییم به سلامت، خوش آمدی، حضرت میفرمایند: ای ماه رمضان خداحافظ و به سلامت !،همانگونه که تو بر ما با برکات فراوان و سلامتی فرود آمدی و ناپاکیهای گناه را از ما زدودی و ما را از خطاها شستوشو دادی.!
این مدرس حوزه و دانشگاه افزود: در این دعا میخوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ غَیْرَ مُوَدَّعٍ بَرَماً وَ لَا مَتْرُوکٍ صِیَامُهُ سَأَماً؛ خداحافظ که در این وقت وداع، نه از تو ناراحتیم و نه از روزهداریات خسته شدهایم»، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مِنْ مَطْلُوبٍ قَبْلَ وَقْتِهِ وَ مَحْزُونٍ عَلَیْهِ قَبْلَ فَوْتِهِ» خداحافظ از جانب من که خواستار تو بودم و پیش از آمدنت خوشحال بودم که تو خواهی آمد و اکنون هم که میخواهی بروی، اندوهگین شدهام که از دوریات چه کنم! «السَّلَامُ عَلَیْکَ کَمْ مِنْ سُوءٍ صُرِفَ بِکَ عَنَّا، وَ کَمْ مِنْ خَیْرٍ أُفِیضَ بِکَ عَلَیْنَا؛ خداحافظ که چه بدیهایی را از ما دور کردی و چه خیراتی را با آمدنت نصیبمان کردی.»
وی ادامه داد: در ادامه دعا میخوانیم: «السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى لَیْلَهِ الْقَدْرِ الَّتِی هِیَ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ» خداحافظ و درود بر تو و شب قدر که از هزار ماه برتر است، «السَّلَامُ عَلَیْکَ مَا کَانَ أَحْرَصَنَا بِالْأَمْسِ عَلَیْکَ وَ أَشَدَّ شَوْقَنَا غَداً إِلَیْکَ» خداحافظ که تا بودی، مشتاق آن بودیم که بیشتر بمانی و اکنون که میروی، دلهایمان برای دیدار دوبارهات پَر میکشد، «السَّلَامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى فَضْلِکَ الَّذِی حُرِمْنَاهُ، وَ عَلَى مَاضٍ مِنْ بَرَکَاتِکَ سُلِبْنَاهُ» خداحافظ و درود بر تو و درود بر فضل و کرمت که از آن محروم گشتیم و برکات گذشتهات را از کف دادیم، «اللَّهُمَّ إِنَّا أَهْلُ هَذَا الشَّهْرِ الَّذِی شَرَّفْتَنَا بِهِ» خداوندا ما اهل این ماه بودیم و تو ما را به آن شرافت بخشیدی و با آن، بر سر ما منت گذاشتی.
نظری تصریح کرد: جملات عجیبی از امام زینالعابدین(ع) نقل شده است، که همه بر عظمت این ماه دلالت میکند، روایتی از امام جعفرصادق(ع) بود که حضرت فرمودند: «مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ إِلَى قَابِلٍ إِلَّا أَنْ یَشْهَدَ عَرَفَهَ؛ اگر کسی در ماه رمضان مورد غفران قرار نگیرد، بعید است که بعد از این ماه مشمول لطف و رحمت خدا قرار گیرد» به حسب ظاهر، چند ساعت بیشتر از این ماه باقی نمانده است، بیایید از این ساعات استفاده کنیم
ثبت دیدگاه