در ماه رمضان چه اتفاقی برای مغز روزه داران می افتد؟

روزه چه تاثیری روی مغز دارد و فواید آن برای سیستم عصبی چیست؟ آیا روزه به خوابیدن کمک می کند ؟ در ماه رمضان چه اتفاقی برای مغز روزه داران می افتد؟

به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از الجزیره، در اینجا ابتدا به تاثیر روزه بر مغز انسان می پردازیم و سپس کیفیت تاثیر آن روی خواب در ماه رمضان بررسی، و در نهایت به رابطه روزه و حافظه از نظر علمی اشاره می شود.

روزه چه تاثیری روی مغز دارد؟

براساس مقاله ای که در وبسایت سلامت (Health) منتشر شده، «دکتر راهول جندیال» جراح مغز و اعصاب می گوید که روزه داری متناوب برای مغز بسیار مفید است.

جندیال می گوید: گرسنگی متناوب ذهن را پاک و حواس را بیدارمی کند و عملکرد مغز را بهبود می بخشد.علاوه براین، قند خون و سطح انسولین را کاهش می دهد و از طریق کاهش کل کالری، به کاهش وزن نیز کمک می کند.

وی می افزاید: نخوردن غذا حتی برای یک روز باعث افزایش فاکتورهای رشد طبیعی مغز می شود که از بقای سلول های عصبی و رشد آنها حمایت می کند.

این جراح مغز و اعصاب همچنین می گوید: روزه داری بدن را وادار می کند که هفته ای یک یا دوبار ذخایر چربی خود را بسوزاند. محصولات این فرایند که کتون ها((ketones)) نامیده می شوند، مغز شما را در دوره های روزه داری و گرسنگی حفظ می کنند و به بهبود ادراک، توسعه ارتباطات بین سلول های عصبی و جلوگیری از تخریب عصبی(کاهش عملکرد سلول های عصبی) منجر می شود.

فواید روزه برای سیستم عصبی

مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ میلادی منتشر شد، نشان داد که سلول های مغزی موش های آزمایشگاهی که به طور منظم غذا نمی خوردند(نظیر روزه داری)، می توانند پس از خوردن دوباره بیش از حد معمول رشد کنند.

این مطالعه به پروتئینی به نام فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز((Brain-derived neurotrophic factor)) اشاره کرد که ممکن است در یادگیری و حافظه نقش داشته باشد.

براساس این مطالعه، سطوح این پروتئین با افزایش سن و به خصوص در صورت ابتلای فرد به یک بیماری نظیر آلزایمز که روی عملکردهای شناختی تاثیر می گذارد، کاهش می یابد اما با این حال، سطوح این پروتئین در موش هایی که غذا نخوردند(همانند روزه)، تا پنجاه درصد افزایش یافت.

مطالعه دیگری که در نشریه (Neurology International) منتشر شد، نشان  داد که سطوح پلاسمایی خون سروتونین(یک انتقال دهنده عصبی که در خلق و خوی نقش دارد و نزد افکار عمومی به‌عنوان جاری‌کنندهٔ «احساس خوب» شناخته شده‌است) و عامل نوروتروفیک مشتق شده از مغز (BDNF) – که قبلا در مورد ان صحبت کردیم- و فاکتور رشد عصبی (nerve growth factor (NGF)) به طور قابل توجهی در ماه رمضان افزایش یافت که این موضوع با اثرات مثبت همراه است.

آیا روزه به خواب کمک می کند؟

در افراد سالمی که غذای سالم و متعادل مصرف می کنند، روزه می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.

شناخته شده است که پرخوری می تواند به مشکلاتی نظیر مشکلات گوارشی، بیماری ریفلاکس معده به مری و مشکلات روده بزرگ منتهی شود و اینها در اختلالات خواب نقش دارند بنابراین روزه سالم، بدن را از آنها محافظت می کند.

منظور ما در اینجا روزه داری سالم است که شامل میانه روی در خوردن غذا و عدم زیاده روی نکردن در مصرف شیرینی جات و کافئین و بیدار ماندن می شود.

آیا روزه باعث تقویت حافظه می شود؟

به طور کلی بله. براساس مطالعه ای که توسط محققان موسسه روانپزشکی، روان شناسی و علوم اعصاب کینگز کالج لندن انجام شده، روزه داری متناوب راهی موثر برای بهبود حفظ حافظه بلندمدت و تولید نورون های جدید است.

این مطالعه که در مجله (Molecular Psychiatry)) منتشر شده، نشان داد که پیروی از یک رژیم غذایی با کالری محدود از طریق روزه گرفتن یک روز در میان، راهی موثر برای تقویت ژنی است که در تولید نورون های جدید متولد شده در منطقه هیپوکامپ یا نوروژنز، نقش اصلی را ایفا می کند.