امام‌جمعه مشهد گفت: خداوند در سوره مبارکه «ابراهیم» به ناکامی مخالفان رسالت توحیدی انبیا پرداخته و به نوعی دلایلی را برای این ناکامی‌ها بیان و به کیفرهایی که برای کفار در نظر گرفته نیز اشاره می‌کند.
آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی، ۲۷ فروردین‌ماه در سومین روز از ماه مبارک رمضان در سلسله جلسات تفسیر سوره مبارکه ابراهیم که از طریق رادیو زیارت پخش شد، ضمن تبریک به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک رمضان و ماه تبیین کتاب خدا، اظهار کرد: امیدواریم همان‌طور که پیامبر(ص) وعده دادند که ماه خدا با سه خصوصیت برکت، رحمت و آمرزش به سراغ شما آمده است؛ در این ماه زندگی همه ما مشمول برکات الهی قرار گیرد و رحمت و مهربانی خاص خدا شامل همه ما شود و در نهایت مشمول آمرزش و مغفرت خدای متعال قرار گیریم.
وی گفت: در حقیقت موضوع سوره ابراهیم، ناکامی مخالفان رسالت توحیدی انبیا است. بحث امروز ما در خصوص فهرست جامعی از آیات این سوره مبارکه و فضیلت و خواص این سوره است و به تطبیق این خواصی که سه روایت امام صادق(ع) و پیامبر اکرم(ص) وارد شده است با موضوع سوره اشاره می‌کنم.
امام‌جمعه مشهد بیان کرد: در مقام تبیین فهرست آیات باید گفت که آیات به تدریج در مقام اثبات ناکامی مخالفان رسالت توحیدی انبیاست. اگر بخواهیم آیات این سوره را تقسیم‌بندی کنیم به پنج فصل تقسیم می‌شود. خداوند ابتدا در این آیات خصوصیات خود را بیان می‌کند که به دو خصوصیت ذات مقدس پروردگار برای خود عنوان می‌کند. خصوصیت اول اینکه خدا محتاج به مردم نیست و ذات مقدس پروردگار غنی به ذات است و هیچ‌گونه وابستگی به مخلوق و فرآورده دستگاه آفرینش خود ندارد.
علم‌الهدی اظهار کرد: خصوصیت دوم خداوند نیز به جمیل بودن افعال خدا اشاره دارد. معمولا زیبایی چیزی است که انسان در عمق وجود خود زیبایی را درک می‌کند، اما گاهی اوقات شی‌ای در ظاهر زیبا نیست، اما با یک دقت در وجود آن می‌توان به زیبایی باطنی پی برد.
وی خاطرنشان کرد: در حقیقت جمیل بودن افعال خدا این است که انسان وقتی در فعل خدا دقت می‌کند باعث می‌شود که فطرت بشری او جذب فعل خدا شود. لذا این افعال خداوند چون از خصوصیات جمال و زیبایی برخوردار است مورد توجه انسان و گرایش فطرت بشر قرار می‌گیرد.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی اضافه کرد: در این دو خصوصیتی که در فعل خداوند وجود دارد، انبیا نیز مردم را با این دو خصوصیت به توحید پروردگار دعوت می‌کنند و مرجع توانمندی خود را خدا قرار می‌دهند و از وابستگی‌های دنیوی نیز خارج می‌شوند. امام جواد(ع) فرمودند که اطمینان داشتن به خداوند، بهای هر گوهر گرانبهایی بوده و نردبانی است به‌سوی هر مقام بلندی که انسان بخواهد برسد.
علم‌الهدی بیان کرد: انبیا مردم را به توحید دعوت کردند و در این میان افراد قدرتمندی که می‌خواستند با تکیه بر توانمندی‌های مادی و استکباری خود بر انسان‌ها مسلط شوند و با حاکمیت خود بر سرنوشت انسان‌ها، آنها را در استخدام منافع و مطامع خود در آورند، از این رو با دعوت انبیا مخالفت کردند و اجازه نمی‌دادند که این دعوت صورت گیرد و لذا در مقام بیان و دعوت انسان‌ها به‌سوی توحید توسط انبیا در مقابل آنها می‌ایستادند، اما این در حالی است که تاریخ نشان داده که قدرتمندان و مستکبران با این‌گونه اقدامات همچنان ناکام مانده‌اند.
آیات ابتدایی سوره ابراهیم؛ دعوت به توحید توسط انبیاء
وی یادآور شد: در سوره مبارکه ابراهیم این ناکامی هم از نظر علت‌ها و هم از نظر ریشه‌ها بیان می‌کند که چرا این افراد ناکام مانده‌اند. این سوره مبارکه به پنج فصل تقسیم می‌شود که در فصل اول آن به هدف پبامبران از دعوت به توحید اشاره دارد که خداوند در آیات ابتدایی این سوره بیان می‌کند که هدف انبیا از نبوت و رسالت، دعوت به توحید بوده است.
امام‌جمعه مشهد اظهار کرد: از آیه اول تا آیه چهارم این سوره مبارکه نیز در خصوص دعوت پیامبر اسلام(ص) به توحید خداوند بیان می‌کند که قرآن را برای دعوت به توحید فرستاده و پیامبر(ص) با این کتاب آسمانی مردم را به توحید دعوت می‌کند. از آیات پنجم تا هشتم این سوره نیز خداوند متعال در خصوص دعوت حضرت موسی(ع) به توحید نیز مطالبی را بیان می‌کند و به وضعیتی که حضرت موسی(ع) در دعوت به توحید داشت، اشاره دارد.
اقدامات کافران در مقابل دعوت پیامبران
علم‌الهدی بیان کرد: فصل دوم این سوره نیز در خصوص اقدامات کافران در برابر پیامبران سخن می‌گوید. از آیه نهم این سوره در خصوص اقدام اول کفار این بود که این افراد با دعوت پیامبران مخالفت می‌کردند. کفار در مقابل پیامبران ایستادگی کرده و مانع از انجام دعوت آنها می‌شدند و در این رویارویی ارتباط با انبیا را با خداوند انکار می‌کردند که از آیات ۱۰ تا ۱۲ خداوند در خصوص اقدام دیگر کفار در مقابل پیامبران که انکار ارتباط بین خود و انبیا بود، سخن می‌گوید.
وی اظهار کرد: اقدام دیگری که کفار داشتند این بود که آنها ابتدا پیامبران را تهدید و سپس با آنها برخورد فیزیکی می‌کردند که خداوند در آیات ۱۳ و ۱۴ این سوره مبارکه به این اقدام کفار اشاره می‌کند.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی گفت: خداوند متعال برای مخالفت با پیامبران، کیفرهایی را قرار داده است. در آیه ۱۵ کیفر اولی که برای مخالفت با پیامبران نقل می‌کند این است که افرادی که با پیامبران مخالفت می‌کنند از همان ابتدا به یک بلای نومیدی و ترس مبتلا می‌شوند و به هلاکت می‌رسند.
علم‌الهدی اضافه کرد: کیفر دوم این است که آنها را به عذاب دوزخ تهدید کرده و در آیات ۱۶ و ۱۷ این سوره به این کیفر اشاره می‌کند. کیفر سومی که برای کفار در نظر گرفته است نیز تباه شدن اعمال کفار است که در حقیقت این افراد در هیچ یک از اعمال خود به نتیجه نمی‌رسند که این مورد در آیه ۱۸ این سوره مبارکه بیان شده است.
دلایل نادرستی رفتار و روش کفار در مقابل دعوت پیامبران به توحید
وی اظهار کرد: فصل چهارمی که ذات مقدس پروردگار در این سوره به ناکامی مخالفان رسالت انبیا اشاره دارد دلایل نادرستی رفتار این افراد است. دلیل اولی که خداوند در آیات ۱۹ تا ۲۳ بیان می‌کند ذلت و خواری مشرکان در دنیا و آخرت است. دلیل دومی که در آیه ۲۴ تا ۲۷ بیان می‌کند نیز تأثیر اعتقاد به توحید در سعادت انسان‌هاست و خداوند در این آیات آورده است افرادی که توحید خداوند را باور دارند باعث می‌شود که این باور در انسان‌ها، آنها را سعادت‌مند کند.
امام‌جمعه مشهد اضافه کرد: دلیل بعدی که وجود دارد این است که با توجه به اینکه بشر بنا به فطرت خود برای نعماتی که خداوند در اختیار آنها قرار داده شکر خدا را به جا می‌آورد، اما کفار با شرک خود نعمت‌های خداوند را کفران می‌کنند که خداوند این موارد را در آیات ۲۸ تا ۳۴ این سوره مبارکه بیان می‌کند.
علم‌الهدی چهارمین دلیلی که خداوند برای نادرستی آیین کفار بیان می‌کند را رویارویی کفار با حضرت ابراهیم بیان کرد و گفت: همه ما می‌دانیم که بنیانگذار اساس رسالت توحیدی پروردگار در بین انسان‌های امروز حضرت ابراهیم(ع) بوده و همه ادیان توحیدی به حضرت ابراهیم(ع) باز می‌گردد، اما این در حالی است که مشرکین با پیامبری که مبدأ تمام این ادیان توحیدی امروز است مخالفت کردند و در مقابل ایشان نیز اقداماتی را انجام دادند.
حتمی بودن کیفر دشمنان پیغمبر در دنیا و آخرت
وی با اشاره به فصل پنجم این سوره مبارکه که خداوند برای این فصل، چهار مطلب مهم را عنوان می‌کند، اظهار کرد: فصل پنجم این سوره در خصوص حتمی بودن کیفر دشمنان پیامبر در دنیا و آخرت است. اولین مطلبی که در این خصوص وجود دارد این است که خداوند از مجازات کفار غافل نیست و خداوند در آیات ۴۲ و ۴۳ به این موضوع اشاره دارد. مطلب دومی که وجود دارد این است که کفار با مشاهده عذاب خداوند پشیمان می‌شوند که این مبحث در آیات ۴۴ و ۴۵ این سوره نیز آورده شده است.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی بیان کرد: مطلب سومی که خداوند در آیات ۴۶ و ۴۷ بیان کرده خنثی کردن نقشه‌های کفار است و مطلب چهارم هم عذاب اخروی کافران است که خداوند این موضوع را در آیات ۴۸ تا ۵۱ این سوره مبارکه به خوبی بیان کرده است.
ثبت دیدگاه