در ماه مبارک رمضان و برای ادای فریضه روزه، بیماران مختلف مسلماً باید به نکاتی توجه داشته باشند. در این نوشتار نکاتی برای بیماران مبتلا به دیابت را در این رابطه می‌خوانیم.
دیابت از جمله بیماری‌هایی است که بسته به نوع و شدت آن، توصیه‌های متفاوتی برای روزه‌داری خواهد داشت. افراد مبتلا به دیابت که دارو دریافت می‌کنند، با توجه به‌شدت بیماری و با مشورت پزشک ممکن است مجاز به روزه‌داری باشند.
با این حال، مبتلایان به دیابت نوع یک که در روز چند نوبت انسولین تزریق می‌کنند، بیماران مبتلا به عفونت، بیماران دارای پرفشاری خون کنترل نشده و یا آنژین درمان نشده، بیماران با سابقه کتواسیدوز دیابتی، بیمارانی که در طول روز دو بار یا بیشتر دچار هایپرگلایسمی یا هایپوگلایسمی می‌شوند و بیمارانی که به‌طور مداوم قند خون کنترل نشده دارند، بیماران سالخورده، بیماران تحت دیالیز و یا بیماران دچار نارسایی کلیه و دارای سایر عوارض پیشرفته و مزمن دیابت، لازم است از روزه‌داری پرهیز کنند.
بیماران مبتلا به دیابت در طول ماه مبارک رمضان مانند روزهای معمولی باید از دریافت کالری بیش از حد و همچنین مواد غذایی شیرین دارای قند ساده مثل حلوا، شله زرد، زولبیا و بامیه در وعده افطار و سحری پرهیز کنند تا دچار هایپرگلایسمی و عوارض آن نشوند. مصرف غذاهای چرب و سرخ شده نیز در وعده افطار و سحری توصیه نمی‌شود، زیرا موجب تشنگی و خشکی دهان در طول روز می‌شوند.
برای سحری باید غذاهایی انتخاب شود که قند خون را به آهستگی افزایش می‌دهند؛ مثل منابع کربوهیدرات‌های پیچیده و دارای فیبر مانند غلات کامل، حبوبات، سبزی و میوه که فیبر موجود در آن‌ها، به حفظ قند خون در محدوده طبیعی در طول روزه‌داری کمک می‌کند. مصرف سبزی خوردن، لیموترش و سالاد در وعده سحری، از تشنگی در طول روز نیز جلوگیری می‌کند.
بهتر است از خوردن چای زیاد و پررنگ و قهوه نیز که خاصیت دیورتیک دارند و سبب دفع ادرار زیاد می‌شوند، در هنگام سحر خودداری شود.
اگر بیمار برای خوردن سحری بیدار نشود، بهتر است از روزه گرفتن در آن روز منصرف شود، زیرا احتمال افت قند خون و عوارض دیگر افزایش می‌یابد.
وعده افطار نیز بهتر است با یک لیوان آب گرم، چای کمرنگ و یا یک لیوان شیر گرم شروع شود. مواد غذایی سبک مشابه وعده صبحانه مانند نان و پنیر و سبزی، سوپ کم چرب، تخم مرغ آبپز یا انواع سبزی‌های پخته مثل انواع کلم‌های پخته یا کدو و هویج پخته شده از مواد غذایی مناسب برای افطار هستند، وعده شام بهتر است دست کم یک ساعت بعد از صرف افطار مصرف شود و سعی شود غذا به آرامی جویده شود.
توجه داشته باشید که اگر بعد از افطار، قند خون بالای ۲۵۰ باشد لازم است شب بعد ۲۰ درصد از کالری دریافتی کم شود و چنانچه قند خون بالای ۳۵۰ باشد توصیه می‌شود از ادامه روزه‌داری خودداری شود.
در طول ساعات روزه‌داری نیز قند خون باید در چندین نوبت بررسی شود و در صورت مشاهده قند خون کمتر از ۷۰ یا بیشتر از ۳۰۰، بیمار باید روزه خود را باز کند.
شبنم باقری، کارشناس ارشد تغذیه بالینی دانشکده غذیه و علوم غذایی شیراز
ثبت دیدگاه