هر روز و شبی در ماه رمضان دارای اعمال و فرایض است، آخرین شب از این ماه نیز اعمالی دارد که می توان با انجام آن، ثواب و بهره بیشتری از این ماه پر خیر و برکت برد.
شب بسیار مبارکى است و براى این شب چند عمل وارد شده است:
اوّل: غسل.
دوم: زیارت امام حسین علیه السّلام.
سوم: خواندن سوره هاى «انعام» و «کهف» و «یس» و گفتن صد مرتبه:
أسْتَغْفِرُ اللهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ
چهارم: این دعا را که شیخ کلینى از امام صادق علیه السّلام روایت کرده بخواند:
اللَّهُمَّ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَ قَدْ تَصَرَّمَ وَ أَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ یَا رَبِّ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِی هَذِهِ أَوْ یَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ لَکَ قِبَلِی تَبِعَهٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِی بِهِ یَوْمَ أَلْقَاکَ
خدایا این است ماه رمضان، که قرآن را در آن نازل کردى، اینک در حال گذشتن است، و من به ذات کریمانه‌ات پناه می‌آورم از اینکه سپیدۀ این شب طلوع کند، یا ماه رمضان بگذرد، و نزد تو برایم نتیجۀ کار ناشایست یا گناهى باشد که بخواهى مرا به سبب آن، روزى که ملاقاتت کنم عذاب نمایى.
پنجم: بخواند:
یا مُدَبّرَ الاُموُرِ، یا باعِثَ مَن فی القُبُور، یا مُجری البُحُور، یا مُلَیَّن الحَدیدِ لِداوُد، صَل عَلی مُحَّمد وَافعَل بی کَذا وَ کَذا (به جاى «کذا و کذا» حاجات خود را بخواهد)
ششم: ماه رمضان را با دعاهاى وداع، وداع گوید: دعاهایى که شیخ کلینى و شیخ صدوق و شیخ مفید و شیخ طوسى، و سیّد ابن طاووس نقل کرده‌اند و شاید بهترین آنها دعاى چهل و پنجم صحیفۀ کامله باشد.
سیّد بن طاووس از امام صادق علیه السّلام روایت کرده که هر کس در شب آخر ماه رمضان، آن ماه شریف را وداع گفته و بگوید:
اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیَامِی لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعُوذُ بِکَ أَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هَذِهِ اللَّیْلَهِ إِلا وَ قَدْ غَفَرْتَ لِی
خدایا این ماه را آخرین بار روزه‌ام در ماه رمضان قرار مده، و به تو پناه می‌آورم از اینکه سپیدۀ این شب سر زند، مگر اینکه مرا آمرزیده باشى.
پیش از آنکه سپیده بر آید، حق تعالى او را بیامرزد، و توبه و بازگشت نصیب وى کند.
سیّد بن طاووس و شیخ صدوق از جابر بن عبدالله انصارى روایت کرده‌اند که در جمعۀ آخر ماه رمضان خدمت رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلّم رسیدم، چون نظر آن حضرت بر من افتاد، فرمودند: اى جابر این آخرین جمعه از ماه رمضان است، پس آن را وداع کن و بگو:
اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیَامِنَا إِیَّاهُ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرْحُوما وَ لا تَجْعَلْنِی مَحْرُوما
خدایا این ماه را آخرین بار روزه‌داری ما قرار مده، و اگر قرار دادى پس مرا رحمت شده قرار بده و محروم از رحمت قرار مده.
زیرا که هر که این دعا را در این روز بخواند به یکى از دو خصلت نیکو ظفر مى‌یابد؛ یا به رسیدن ماه رمضان آینده یا به آمرزش خدا و رحمت بى‌انتها.
هفتم: سیّد بن طاووس و کفعمى از حضرت رسول صلّى الله علیه و آله و سلّم روایت کرده‌اند که فرمودند: هر که در شب آخر ماه رمضان، ده رکعت نماز و هر دو رکعت به یک سلام بخواند و در هر رکعت:
سوره «حمد» ۱ بار
سوره «توحید» ۱۰ بار
و در هر یک از رکوع و سجود ده مرتبه بگوید:
سبْحَانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلهِ وَ لا إِلَهَ إِلا اللهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ
و هنگامی که از ده رکعت فراغت یافت هزار مرتبه استغفار کند.
و پس از استغفار سر به سجده گذارد و در حال سجده بگوید:
یا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا رَحْمَانَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ وَ رَحِیمَهُمَا یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ یَا إِلَهَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ اغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ تَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنَا وَ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا
سوگند به کسی که مرا به راستى به پیامبرى مبعوث کرد، که جبرئیل مرا از اسرافیل خبر داد و اسرافیل از پروردگار خود، که سر از سجده برنداشته، خدا او را بیامرزد، و ماه رمضان را از او قبول کند، و از او درگذرد.
و این نماز در شب عید فطر هم روایت شده است، ولى در این روایت آمده است که تسبیحات اربعه را در رکوع و سجود به جاى ذکر رکوع و سجود بخواند، و به جای «اغفر لنا ذنوبنا» تا آخر بگوید:
اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ تَقَبَّلْ صَوْمِی وَ صَلاتِی وَ قِیَامِی
گناهم را بیامرز، و روزه و نماز و شب زنده داری‌ام را بپذیر
ثبت دیدگاه