شب قدر، شب رحمت، برکت و مغفرت الهی است، شبی که در لحظه لحظه اش عطر خدا جاری است. در این شب، خداوند راه بندگی را هموار و مسیر تکامل را بیش از پیش در اختیار آدمیان قرار داده است و این شب فرصتی است مغتنم برای خودسازی. آنچه مسلم است، نقش آشکار تلاش آدمی در رقم زدن سرنوشت خویش در شب قدر است. کسانی که اهل دعا و راز و نیاز و اهل شب قدرند، نقش خویش را در شب قدر به خوبی دریافته اند. گرچه در احادیث مرتبط با لیله القدر، شب های نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان مطرح است ولی در همین روایات، هدایت به سمت شب بیست و سوم بیشتر به چشم می خورد. برخی روایات اعتبار شب بیست و سوم را بیشتر دانسته و این شب را لیله القدر نامیده اند.
الف ـ تأکید بر غسل
به نقل از برید بن معاویه: « دیدم امام صادق علیه السلام در شب بیست و سوم از ماه رمضان غسل کرد: یک بار در اوّل شب ، یک بار هم در آخر آن.»
ب ـ تأکید بر شب زنده دارى
۱- امام على علیه السلام:
«پیامبر خدا در دهه آخر ماه رمضان، بستر خود را جمع مى کرد و کمرش را مى بست و شب بیست و سوم، خانواده خود را بیدار مى کرد و در آن شب، به صورت خفتگان، آب مى پاشید».
۲- دعائم الإسلام: فاطمه علیهاالسلام نمى گذاشت که کسى از خانواده اش در آن شب (شب بیست و سوم) بخوابد و [ خواب] آنان را با کم خوردن درمان مى کرد و از روز براى آن شب ، آماده مى شد و مى فرمود: «محروم، کسى است که از خیر آن بى بهره بماند».
۳- الإقبال ـ به نقل از جمیل و هشام و حفص ـ :
«امام صادق علیهالسلام به سختى بیمار شد. چون شب بیست و سوم فرا رسید، به غلامان خود دستور داد او را به مسجد بردند و آن شب را در مسجد بود.»
ج ـ تأکید بر صد رکعت نماز
۱- امام باقر علیه السلام: « هر کس شب بیست و سوم ماه رمضان را زنده بدارد و در آن صد رکعت نماز بخواند، خداوند در زندگى اوگشایش مى دهد و کار دشمنان او را خود بر عهده مى گیرد و او را از غرق شدن، زیر آوار ماندن، سرقت، و از شرّ دنیا مصون مى دارد و وحشت نکیر و منکر را از او بر مى دارد ، و او در حالى از گور خویش بیرون مى آید که نورش بر اهل رستاخیز مى تابد، و نامه عملش را به دست راستش مى دهند و رهایى از آتش و عبور بر صراط و ایمنى از عذاب را براى او مى نویسند و بدون حساب وارد بهشت مى شود و در بهشت ، از همنشینان پیامبران و صدّیقان و شهیدان و صالحان قرار داده مى شود و آنان چه نیکو همنشینانىاند!
۲- امام صادق علیه السلام: « مستحب است در آن شب صد رکعت نماز خوانده شود ، در هر رکعت: یک بار «حمد» و ده بار سوره «قل هو اللّه أحد».
د ـ تأکید بر زیارت امام حسین علیه السلام
۱- امام رضا علیه السلام:
کسى که در ماه رمضان، امام حسین علیه السلام را زیارت مى کند، مواظب باشد که نزد قبر آن امام بودن را در شب جُهَنى از دست ندهد، و آن، شب بیست و سوم است؛ شبى که امید است شب قدر باشد.
۲- امام جواد علیه السلام: « هر کس در شب بیست و سوم ماه رمضان، امام حسین علیه السلام را زیارت کند ـ همان شبى که امید است شب قدر باشدو در آن شب ، هر کار حکمت آمیزى فیصله مى یابد ـ روح هاى بیست و چهار هزار فرشته و پیامبر با او مصافحه مى کنند، که همگى از خداوندْ اذن مى گیرندکه آن شب، حسین علیه السلام را زیارت کنند.»
ه ـ خواندن سورههاى عنکبوت، روم و دُخان
امام صادق علیه السلام ـ خطاب به ابو بصیر ـ :
«هر کس دو سوره عنکبوت و روم را در ماه رمضان، در شب بیست و سوم بخواند، به خدا قسم ـ اى ابو محمّد ـ او از اهل بهشت است و هرگز در این سخن استثنا نمى کنم و نمى ترسم که خداوند، در این سوگند گناهى بر من بنویسد. این دو سوره نزد خداوند ، جایگاهى والا دارند.»
الإقبال: و از اعمال افزون در شب بیست و سوم ، خواندن سوره دُخان در آن شب و در هر شب است… .(۱۰)
و ـ خواندن هزار بار سوره قدر
سیّد ابن طاووس ـ در الإقبال ـ: از قرائت قرآن در این شب [ قرائتِ] هزار بار سوره «إنّا أنزلناه» است. روایتى براى این، در شب اوّل، به صورت کلّى (براى همه ماه) گذشت. اختصاص خواندن این سوره در این شب نیز با سندهاى چندى از امام صادق علیه السلام براى ما روایت شده است، که فرمود: «اگر کسى در شب بیست و سوم ماه رمضان، هزار بار سوره إنّا أنزلناه بخواند، صبح خواهد کرد، در حالى که یقین او، با اعتراف به آنچه مخصوص ماست، استوار خواهد بود و این نیست، مگر به سبب آنچه در خواب خود مى بیند».
ز ـ دعا براى امام زمان علیه السلام
مصباح المتهجّد ـ به نقل از محمّد بن عیسى، با سدر شب بیست و سوم ماه رمضان، این دعا در حال سجود، ایستاده، نشسته و در هر حال و در همه ماه و هر گونه و هر وقت از روزگارت که ممکن شود، مکرّر خوانده مىشود. پس از ستایش خداى متعال و درود بر پیامبر، محمّد صلى الله علیه و آله، مى گویى:
«خداوندا! در این ساعت و در هر ساعت، براى ولىّ خود، … پسر … (حجه بن الحسن ع)، سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و چشم باش، تا آن که او را در زمین خود ، با اطاعت و رغبت مردم ساکن سازى و وى را در آن به مدّت طولانى بهره مند گردانى!».
«فضیلت و آداب روز قدر»
الإقبال ـ به نقل از هشام بن حکم، از امام صادق: روزِ شب قدر، مثل شب قدر است.
امام صادق علیه السلام: شب قدر، در هر سال، هست و روز شب قدر، مثل شب قدر است.
امام صادق علیه السلام: صبح روز شب قدر، مثل شب قدر است. پس، عمل و تلاش کن.
ثبت دیدگاه