حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدتقی محمدی شیخ از کارشناسان احکام شرعی به سؤالات پیرامون «توبه قلبی و جبران عملی از گناهان در روزه ماه مبارک رمضان» پاسخ داد.
در ماه مبارک رمضان، هر روز با «راهنمای رمضان» همراه شما هستیم؛ این مجموعه با بیان احکام شرعی مربوط به ماه مبارک رمضان به همراه نظرات مراجع عظام تقدیم شما فرهیختگان می شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدتقی محمدی شیخ :
* توبه قلبی و جبران عملی از گناهان
یکی از مباحث مهمی که در ماه مبارک رمضان و به‌ویژه در شب‌های قدر مطرح می‌شود، مسئله «توبه، استغفار و جبران گناهان» است.
این نکته حائز اهمیت است که همان‌گونه که گناهان دارای انواع و اقسام مختلفی هستند، راه‌های جبران آن‌ها نیز متفاوت است و صرف توبه و استغفار قلبی برای جبران کامل همه گناهان کافی نیست.
در این خصوص، گناهان را می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:
دسته اول از گناهان همچون ترک امر به معروف یا عدم رعایت حجاب توسط بانوان، با توبه قلبی صادقانه و استغفار قابل جبران هستند.
در این موارد، پشیمانی واقعی و تصمیم جدی برای ترک گناه و بازگشت به مسیر صحیح، می‌تواند موجب آمرزش الهی شود.
دسته دوم از گناهان وجود دارند که علاوه بر توبه و استغفار، نیازمند جبران عملی نیز هستند. به عنوان مثال:
فردی که نماز نخوانده است، علاوه بر توبه و استغفار، باید نمازهای قضا شده را نیز به‌جا آورد.
کسی که روزه نگرفته، علاوه بر توبه و ندامت، باید روزه‌های خود را قضا کند و در صورت لزوم کفاره نیز بپردازد.
شخصی که در بیت‌المال تصرف ناروا کرده است، باید علاوه بر توبه و استغفار، وجوه مربوطه را به بیت‌المال بازگرداند.
در مورد حق‌الناس نیز، علاوه بر توبه، جلب رضایت صاحب حق یا جبران خسارت وارده ضروری است.
به عبارت دقیق‌تر، استغفار و توبه قلبی، جنبه معنوی و گناه‌آلود عمل را برطرف می‌کند، اما تعهدات مالی، عبادی و وظایفی که ترک شده‌اند، همچنان بر عهده فرد باقی می‌مانند و باید به نحو مقتضی ادا شوند.
این اصل مهم در فقه اسلامی نشان می‌دهد که «توبه واقعی، علاوه بر ندامت قلبی، مستلزم جبران عملی تقصیرات و کوتاهی‌های گذشته» نیز می‌باشد.
ثبت دیدگاه