چگونه علی وار زندگی کنیم؟

امروز بیست و یکم ماه مبارک رمضان مصادف با شهادت اولین پیشوای مسلمان حضرت علی(ع) است که از همان ابتدا ندای اسلام خواهی پیامبر اعظم (ص) به همراه ایشان برای تعالی و پیشبرد اهداف آن نقش ویژه ای ایفا نمود.
از نظر پیامبر اکرم (ص) هر کسی که شیعه امام علی(ع) شد و پا در جای پای ایشان گذاشت، رستگار خواهد شد و وارد بهشت می‌شود، بنابراین، لازم است تا هر مسلمانی سبک زندگی امام را بشناسد و براساس آن رفتار کند.
خداوند در قرآن کریم بر موعظه دیگران و اینکه انسان دیگری را به کارهای خیر و آخرت یادآور شود و از دلبستگی به دنیا بازدارد تاکید دارد، انسان‌ها همواره نیازمند پند و موعظه و نصیحت هستند. به این معنا که گاه لازم است به شکل عام مسائل خیر و اخلاقی گوشزد شود یا به شکل خاص درباره رفتار شخصی به خودش تذکر داده شود.
امام ‌‌علی(ع) دلسوزانه به این امر اقدام می‌کرد، به گونه ای که برخی از یاران ایشان نقل می کنند که حضرت امیرالمؤمنین(ع) به تنهایی در بازار می ‌گشت و گمشده را راهنمایی و ناتوان را کمک می‌کرد و به هنگام عبور از محل کسب فروشندگان، قرآن کریم را در برابر آنها می‌گشود و این آیه را برای آنها می‌خواند «خانه آخرت – سعادت ابدی – را برای کسانی قرار دادیم که قصد سرکشی و فساد در زمین ندارند و عاقبت – نیک – تنها از آن پرهیزکاران است».
البته گاه لازم است به شکل امر به معروف و نهی از منکر به این فریضه عمل شود؛‌ زیرا اگر ترک این فریضه شود، ممکن است ارزش‌ها با ضد ارزش‌ها جابه‌جا و به شکل یک فرهنگ درآید، از این رو، امام علی(ع) نسبت به اوضاع جامعه و رفتار کسبه و مردم بی‌تفاوت نبود، شخصا امر به معروف و نهی از منکر می‌کرد و با «تذکر لسانی» مردم را به یاد خدا و قیامت می‌انداخت، تا به وظیفه خویش عمل کنند.
آن حضرت(ع) زندگی‌اش را از راه کار و تلاش تامین می‌کرد و خود را وابسته به بیت‌المال نمی‌کرد، بلکه چنان بود که دیگران نیز از کار و تلاش وی بهره‌مند می‌شدند.
آن حضرت می‌فرمود: ای مردم کوفه اگر مرا دیدید با اندوخته ‌ای بیشتر از وسایل شخصی زندگی و مرکب و غلام خود از نزد شما برگشتم، بدانید که خائن بوده‌ام، آن حضرت در مدت حکومت، از بیت‌المال مصرف نمی‌کرد و هزینه زندگی او از زمین‌های کشاورزی تامین می‌شد.
از نظر ایشان نماز، امانت الهی است که بندگان را به بندگی می‌رساند، برای همین بر آن اهتمام خاص داشت، در تفسیر قشیری آمده است: هرگاه وقت ادای نماز می‌رسید، رنگ چهره امیرالمومنین تغییر می‌یافت و بر خود می‌لرزید، وقتی به او می‌گفتند: این چه حالت است؟ می‌فرمود: هنگام ادای امانتی رسیده است که بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه شد و آنها از حمل آن سرباز زدند و انسان این بار امانت را برداشت.
از همین‌رو، ایشان نمازخانه‌ای داشت که در آنجا به عبادت و بندگی می‌پرداخت. حضرت صادق(ع) فرمود: حضرت امیرالمومنین در خانه خود اتاقی را که نه کوچک بود و نه بزرگ، اختصاص به نماز خود داده و هر شب کودکی را برای خوابیدن به همراه خود می‌برد و در همان جا نمازهایش را می‌خواند.
از نظر امام علی(ع) فرزند صالح همان چشم روشنی بشر است. از نظر آن حضرت(ع) فرزندان صالح، دیندار و مفید برای جامعه، مایه روشنی چشم والدین و ذخیره صالح برای آنان است و پس از مرگ پدر و مادر هم، خوبی‌های آنان سبب یاد خیر و طلب رحمت مردم برای پدر و مادرش می‌شود.
تربیت دینی اولاد، از مهم‌ترین وظایف والدین است و ادب، برترین میراث آنان است. حضرت در این‌باره فرموده است: به خدا سوگند هیچ‌گاه از پروردگار خود فرزندانی خوش‌سیما و نه فرزندانی سرو قامت نخواسته‌ام، بلکه فرزندانی مطیع خداوند و ترسان از او خواسته‌ام تا هرگاه به فرزندم نگریستم و او را در حال اطاعت خدا دیدم، چشمانم روشن شود.
بی گمان این فضایل و ویژگی ها تنها بخشی از هزاران خصلت نیکوی مولای متقیان علی (ع) است که می تواند بهترین درس برای ما مسلمانان به عنوان پیروان ایشان باشد.
اصولی همچون خدا ترسی، ایمان به معاد، ساده زیستی ، حب اهل بیت، خدا ترسی، کمک به محومین، عدالت خواهی، پرهیز از ریا و خیانت، امانتداری و صداقت، پیگیری امور مردم، ساده زیستی، قناعت، زهد، دعا، تلاش برای تامین هزینه زندگی با کار و کوشش، تربیت صحیح فرزندان برای داشتن جامعه ای سالم و هزاران صفت بارز که هر کدام می تواند کتاب قطوری از حسنات این ابر مرد تاریخ باشد.
به امید به اینکه ما به عنوان پیروان حضرت علی (ع) جامی بر گریم از این فضائل و آنها را در زندگی خود سرمشق قرار دهیم تا بتوانیم راه رستگاری و رسیدن به معبود را طی کنیم و در دنیا و آخرت به سعادت برسیم.
امروز در سالروز شهادت امیر المومنین علی (ع) با خود عهد کنیم که ایشان را به عنوان یک اسوه و الگو که موجب سعادت اخروی انسان می شود در زندگی قرار دهیم و منش و خصوصیت های ایشان را یک بهیکدر زندگی خود پیاده کنیم تا به آرامش دست یابیم و در هنگام مرگ به رستگاری برسیم.
متن بالا برگرفته از کتاب ذی قیمت نهج البلاغه می باشد.